Het adres van het kerkgebouw in Ammerzoden is

Mr. la Grostraat 29
5324 AJ Ammerzoden

Geschiedenis

Een eerste kennismaking met de Ruïnekerk van Ammerzoden is verrassend. Het stuk tussen het koor en de toren is ooit ingestort. Om bij de kerkzaal (in het koor) te komen, loop je tussen de ruïnes door. De resten van het voormalig schip met zijbeuken en transept zijn nog aanwezig.

In combinatie met de nog veel aanwezige bouwsporen, het authentieke karakter en de karakteristieke begroeiing, is hier een sfeer geschapen die het unieke van deze plek onderstreept. De ruimte binnen de oude muren van de ruïne is via een zij-ingang te bereiken, waarbij je een schitterende sfeervolle ruimte binnentreedt die beheerst wordt door twee grote essen (zaailingen) en een ca. 100-jarige oude taxus.

Ligging 
De Ruïnekerk ligt vrij op een grasveld omgeven door hoog geboomte en afgesloten door een ijzeren hek. Zij is georiënteerd met een afwijking in het schip van 19 graden en in het koor van 17 graden naar het zuiden. Door zijn hoge ligging was bij overstromingen de Ruïnekerk altijd een toevluchtsoord voor mens en dier.

Bouwgeschiedenis
In de dertiende eeuw is een kerk van grote baksteen gebouwd. In de eerste helft van de veertiende eeuw werd het koor door het tegenwoordige vervangen, terwijl tegen de westmuur een toren werd opgetrokken. Omstreeks 1500 begon men met het vergroten van de kerk tot een driebeukige kruiskerk, onder leiding van bouwmeester Willem van Bullestraten. Na een onderbreking van de werkzaamheden is wat later het schip tegen het dwarspand aangebouwd, waarop de afwijkende vormen van steunberen en profielen wijzen. Ongeveer tegelijk met dit nieuwe schip, zal de toren (van dezelfde baksteen) op de oude grondslagen zijn vernieuwd en verhoogd. Tenslotte is dan de traptoren in de hoek tussen de zuidelijke torenmuur en het schip gebouwd. Het gehele kerkgebouw zal zijn voltooid omstreeks 1547, het jaar waarin de klok in de toren werd gehangen.

Ontstaan ruïne
Na het overgaan in hervormde handen aan het eind van de zestiende eeuw, zou in het rampjaar 1672 de kerk door Franse troepen onder George Duras, Graaf de Lorge, "zonder noodzaak en moedwillig" zijn verwoest. Dit is echter een legende, zoals ook op het informatiebord bij de kerk te lezen is. Waarschijnlijk kon de kleine hervormde gemeente domweg niet in het onderhoud voorzien en is daarom uiteindelijk alleen het koor opknapt. Dat sloot men vervolgens af van het schip, door de triomfboog dicht te metselen om het in te richten voor de eredienst, waardoor het schip door de tand des tijds tot de huidige ruïne is vervallen.

Tweede wereldoorlog en restauratie
Aan het einde van de tweede wereldoorlog heeft deze streek veel schade opgelopen als gevolg van het oorlogsgeweld. De meeste dorpen langs de maas werden door Engels trommelvuur grotendeels verwoest. 

Ook de Ruïnekerk werd opnieuw getroffen, waardoor nu ook het koor en de toren in een ruïne veranderde. De Kerkelijke Gemeente van Ammerzoden werd geadopteerd door de Hervormde gemeente van Soest en door gezamenlijke acties werden voldoende middelen bijeengebracht om het koor te restaureren. De muren van het koor werden weer in Gotische stijl opgetrokken. De slanke spitsboogvensters die na 1672 grotendeels waren dichtgemetseld kregen hun oorspronkelijke vorm terug en de stenen Gotische gewelven werden in de oude staat teruggebracht. Ook de toren werd hersteld. In 1950 kon de kerk weer in gebruik worden genomen met een Eredienst, die geleid werd door de eigen dominee, ds. F. de Graaff.

Restauratie in 1992
Tegen het eind van de jaren tachtig werd het duidelijk dat opnieuw een grondige restauratie nodig was om het gebouw te conserveren.

Als gevolg van inwatering waren de steunberen ernstig beschadigd en ook het op de binnenmuren verkeerde door vocht inwerking in een slechte staat. In juni 1992 werd met de werkzaamheden begonnen. Hierbij werden tevens twee boogvensters van de ruïnemuren hersteld,omdat deze dreigden in te storten. Achter de pleisterlaag van de plint bleek een laag natuursteen en een spek laagte zitten, wat er op wees dat dit pleisterwerk niet origineel was. Besloten werd om de pleisterlaag te verwijderen en de muur terug te hakken, daar deze zeer slecht was.Daarna werd de plint met de oude stenen in zijn oorspronkelijke vorm teruggebracht. Eind 1992 was het binnengedeelte zover klaar zodat de kerk weer kon worden gebruikt. Op 9 december 1992 vond de ingebruikname-dienst plaats, waar wederom ds. F. de Graaff, nu als oud-predikant van de gemeente voorging.